پنجاهمین سالگرد پرتاب کاوشگر مارینر ۹
به گزارش مداربسته کاوشگر رباتیک «مارینر ۹» سازمان فضایی آمریکا (ناسا) ۵۰ سال قبل در چنین روزی (۱۴ نوامبر ۱۹۷۱) به مدار مریخ رسید.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه اینترنتی نیو اطلس، مارینر ۹ نه تنها نخستین فضاپیمایی بود که به دور یک سیاره دیگر می چرخید بلکه یکی از معدود مأموریت های اولیه به حساب می آید که نفرین مریخ دامن گیر آن نشد.
در حال حاضر ۱۳ مأموریت بدون سرنشین بر روی سطح یا در مدار این سیاره سرخ در حال انجام می باشد که مریخ را به منظومه ای معادل یک سیرک تبدیل نموده است. این هم یک دستاورد فناورانه قابل توجه و هم مبنایی برای تصور غلط گسترده است.
در تصور عموم، مریخ به صورت فزاینده ای بعنوان یک مکان بی خطر در نظر گرفته شده است، و رسیدن به آن به اندازه یک پرواز بین اقیانوسی معمول است. در نتیجه، مردم در زمینه استعمار مریخ بعنوان یک مبحث نسبتاً ساده صحبت می کنند، چیزی که تنها اگر پول و اراده در دسترس بود، می توانست در عرض چند سال محقق شود.
اما حقیقت به مراتب تلخ تر است. مریخ طبق استانداردهای زمین مکانی بسیار خصمانه است. جدا از اتمسفر فوق العاده نازک، خاک خورنده، دمای انجماد، محافظت نشدن در مقابل اشعه ماوراء بنفش یا کیهان و کمبود آب، رسیدن به این سیاره همچنان بسیار خطرآفرین است.
با وجود این، سرعت انجام نخستین مأموریت ها به مریخ حیرت انگیز است. زمانی که مارینر ۹ به مریخ رسید، ۲۰ مأموریت انجام شده بود. از این تعداد، ۱۵ مورد شکست خورده بودند یا گرفتار نقص جزئی شده بودند که فضاپیما حدودا بلافاصله کار خویش را متوقف کرد و پنج مورد موفقیت آمیز بودند. دو تا از این مأموریت های موفق متعلق به روسیه بود که پیش از مارینر ۹ پرتاب شده بودند و سه مأموریت هم متعلق به کاوشگرهای ناسا به نام مارینر ۴، ۶ و ۷ بودند.
برای نخستین بار، روس ها بودند که عزم کشف مریخ را شروع کردند. آنها در سال ۱۹۶۰ / ۱۳۳۹ و به فاصله ۴ روز از یکدیگر در ایام ۱۰ و ۱۴ اکتبر، دو مأموریت را به مقصد مریخ پرتاب کردند. هدف از این دو مأموریت گذر از کنار مریخ و تهیه تصاویری از آن بود اما هردو این مأموریت ها در هنگام پرتاب با مشکل مواجه گردید و از بین رفت.
مریخ هر ۲۶ ماه (۲ سال و ۲ ماه) یک مرتبه به حالت مقابله خود می رسد (حالتی که زمین در بین خورشید و مریخ قرار می گیرد) در این هنگام، مریخ نزدیک ترین فاصله را با زمین دارد و بهترین موقعیت برای ارسال مأموریتی به سمت مریخ، سه ماه پیش از وقوع این پدیده است.
۲ سال بعد و در ۱۹۶۲ / ۱۳۴۱ که مریخ بار دیگر در موقعیت مناسب قرار می گرفت، روس ها باز هم دست با کار شدند. آنها در ۲۴ اکتبر اولین تلاش را انجام دادند. این دفعه موشک حامل سفینه بلافاصله بعد از پرتاب منفجر شد. سپس در اول نوامبر سفینه دیگری را به قصد عبور از کنار مریخ به فضا اعزام کردند؛ این دفعه پرواز موفق بود اما سفینه در میانه راه و قبل از آنکه به مریخ برسد گم شد.
ماموریت بعدی روس ها گام بزرگ تری به شمار می آمد. روش ها روز ۴ نوامبر آن سال، فضاپیمای دیگری را عازم مریخ کردند که حامل نخستین مریخ نشین تاریخ اکتشافات فضایی بود. اما نفرین سیاره سرخ باز هم دامن گیر آنها شد و باآنکه این سفینه به مدار زمین رسید و در مدار پارکینگ قرار گرفت، اما نتوانست زمین را به مقصد مریخ ترک کند.
پس از تلاش ناموفق روس ها، این دفعه نوبت آمریکایی ها بود که شانس خویش را امتحان کنند. آنها در مقابله سال ۱۹۶۴/ ۱۳۴۳ و در ایام ۵ و ۲۸ نوامبر، دو سفینه را به ملاقات مریخ فرستادند. سفینه اول به نام «مارینر ۳» با شکست مواجه شد؛ اما «مارینر ۴» که ۲۳ روز بعد پرتاب شده بود در ۱۴ جولای ۱۹۶۵/۱۳۴۴ توانست به سلامت به مقصد برسد و از کنار مریخ با موفقیت عبور کند.
در هنگام این گذر بود که برای نخستین بار زمینی ها توانستند نگاه دقیق تری به این سیاره سرخ منظومه شمسی بیاندازند. حاصل این مأموریت تنها ۲۱ قطعه تصویر کوچک و کم کیفیت و همینطور برخی داده های دورسنجی بود، اما همین عکس ها هم کافی بود تا چهره جدیدی از مریخ پیش روی انسان قرار بگیرد.
گام مهم بعدی در مقابله ۱۹۷۱ / ۱۳۵۰ صورت گرفت. در این سال آمریکایی ها تصمیم گرفتند اولین مدارگرد خویش را عازم مریخ کنند. تا قبل از آن، سه مأموریت موفق مریخ شامل مارینر ۴، ۶ و ۷ تنها از کنار این سیاره عبور کرده بودند. اینک اما آمریکایی ها می خواستند در مدار این سیاره مستقر شوند.
ماموریت مارینر ۹ چگونه انجام شد
مارینر ۹ که امروز پنجاهمین سالگرد خویش را پشت سر می گذارد در ۳۰ می ۱۹۷۱ با موشک «اطلس- قنطور پرتابگر SLV-۳C » پرتاب شد تا یک مسیر مستقیم ۳۸۰ میلیون کیلومتری را به سمت مریخ بپیماید.
این موشک پرتابگر، ۱۳ دقیقه بعد از پرتاب از فضاپیما جدا شد و این کاوشگر که انرژی خویش را از صفحات خورشیدی تأمین می کرد، به راه خود ادامه داد.
این کاوشگر بعد از ۱۶۷ روز پرواز در روز ۱۴ نوامبر ۱۹۷۱، به فراز مریخ رسید. بعد از رسیدن به بالای مریخ، یک راکت جانبی فعال شد و بعد از ۱۵ دقیقه و ۲۳ ثانیه، فضاپیما را در مدار تعیین شده قرار داد.
مارینر ۹ قادر بود چگالی، فشار دما و همینطور ترکیبات سطح و گرانش مریخ را اندازه گیری و از سیاره سرخ نقشه برداری کند. این کاوشگر در مجموع، ۵۴ میلیون بیت اطلاعات علمی شامل ۷ هزار و ۳۲۹ تصویر را از سراسر مریخ جمع آوری کرد.
کاوشکر مارینر ۹ در ۲۷ اکتبر ۱۹۷۲ از کار افتاد و به یک مدار خارجی منتقل شد. کل تحقیقات، توسعه، پرتاب و حمایتهای مالی سری کاوشگرهای ماینر (از مارینر ۱ تا ۱۰) در مجموع ۵۵۴ میلیون دلار هزینه داشت.
منبع: newcctv.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب