شکوفایی فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی ایران
فصل چهارم کتاب هاریسون بعنوان یکی از کتابهای مرجع پزشکی به مبحث پزشکی بازساختی اشاره دارد شاید از همین روست که بخش قابل توجهی از تحقیقات پزشکی جهان در مورد آینده این حوزه و انقلاب بوجود آمده در آن است.
ایران هم در رشد شرکت های دانش بنیان در زمینه علوم و فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی حالا به مرحله ای از رشد و شکوفایی رسیده است که جایگاه سیزدهم را در جهان داراست و می تواند به مرور وارد عرصه صادرات فناوری و محصول شود. هر چند که تعداد مقالات و پژوهش های ما در زمینه کارآزمایی های بالینی رتبه قابل قبولی ندارد.
از سوی دیگر در کشورمان موسسات پیشرویی هم در حوزه پژوهش های سلولی مانند پژوهشگاه رویان وجود دارد اما به موسسات بیشتری دراین زمینه نیاز است و به همین دلیل طی چند سال اخیر برای ژن درمانی بیشتر از ۲۰۰ مرکز فعال دراین زمینه در کشور به وجود آمده است و اکنون مرکز جامع سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی مورد تایید وزارت بهداشت و درمان کشور قرار دارد.
بر اساس این رویکرد سومین سمپوزیوم بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی با تمرکز بر وزیکول های خارج سلولی در مشهد با حضور دانشمندانی از ۱۵ کشور جهان بصورت مجازی و حضوری برگزار شده است تا آخرین دستاوردهای خودرا در این خصوص به اشتراک گذارند.
در سمپوزیوم توجه ویژه ای به برند "مشهد"د ر حوزه علم و فناوری شده که این مساله از این جهت مورد توجه است تا تحقیق و پژوهش در زمینه سلول های بنیادی که حالا در مراکزی همچون سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حال انجام می باشد از موازی کاری خارج شده و فعالیت ها، منجربه هم افزایی بیشتر شود.
مهندسی بافت و برنامه نویسی ژن از مشاغل آینده
اکنون تعدادی از مراکز علمی تلاش در پیش بینی نیازهای آینده جهان و تربیت نیروی متخصص برمبنای آنها هستند تا ضمن پیشرفت سریع و گام برداشتن برای رسیدن به آینده ای بهتر، بتوانند نسبت به سایر کشورهای جهان پیشگام باشند. به همین دلیل در بعضی از مجلات تخصصی علمی به معرفی تعدادی از محبوبترین شغل های آینده پرداخت شده و مهندسی بافت و برنامه نویسی ژن یکی از پنج شغل برتر در آینده عنوان شده است و این در حالیست که طی کمتر از سه سال آینده تخصص در پرینت سه بعدی و مهندسی ژنتیک در میان ۳۰ حرفه برتر دنیا قرار خواهد گرفت.
به گزارش مداربسته به نقل از ایرنا دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی با اشاره به این مساله در این همایش اظهار داشت: خیلی از سرمایه گذاری های بازار جهانی حالا در زمینه پزشکی بازساختی رشد بسیار داشته است و شرکت های بسیاری در این عرصه بالا رفته اند به شکلی که در آمریکای شمالی و آسیای شرقی شاهد رشد بی سابقه ای در این مساله هستیم.
دکتر امیرعلی حمیدیه با اشاره به پروسه بالینی کردن درمان و عرضه روش و درمان دراین زمینه که گاهی به ۱۰ سال زمان برای بازنگری و تایید آن نیاز دارد اضافه کرد: کشورهای بسیاری مانند ژاپن از این رویه پیروی نکردند و با سرعت بیشتری در کمتر از سه سال تلاش در عرضه محصول ژنتیک سلولی و بافت کرده اند.
وی افزود: اگر فقط ۲۰ درصد از کارآزمایی های بالینی ما به مرحله سوم برسد، بیشتر از ۵۰ روش ژن درمانی برای ۲ سال آینده وجود خواهد داشت.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی اظهار داشت: بیش از۲ هزار کارآزمایی بالینی در این سه سال انجام شده است و این دستاوردها در حوزه محصولات این حوزه قرار دارد اما نکته مهم اینجاست که در این راه باید با سرعت حرکت کرد و زمان را از دست نداد.
حمیدیه اضافه کرد: تصمیمات ساختارهای معرفی و نظارت بر مقررات برای وارد بازار کردن محصولات در کشورهای مختلف متفاوت می باشد. ما می توانیم قوانین خودمان را داشته باشیم مانند ژاپن و اروپا که قوانین خودرا دارند و از قوانین آمریکا پیروی نمی کنند همین طور کره جنوبی بعد از آمریکا دومین رتبه را در حوزه پزشکی بازساختی داراست و بیشتر از ۱۰ هزار بیمار از آمریکا به کره جنوبی مسافرت می کنند تا درمان دریافت نمایند.
۶ محصول بازساختی در ایران
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی اظهار داشت: ایران در این بین تعداد ۶ محصول پزشکی بازساختی تایید شده را داراست که رتبه پنجم از نظر عرضه محصولات مبتنی بر سلول در دنیاست. قیمت محصولات تایید شده مهندسی بافت و پزشکی بازساختی بیشتر از ۲ میلیون دلار آمریکاست که هزینه بسیار بالایی است و هزینه داروها بیشتر از ۲ میلیون دلار برای هر بیمار است.
حمیدیه اضافه کرد: این در حالیست که باتوجه به کارهای مختلفی که در ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی انجام شده است باید به فکر تدوین مقرارت این حوزه را هم در نظر داشت چونکه قانون «بد» بهتر از نداشتن قانون است و هم اکنون قوانینی وجود دارد ولی تلاش ما بر این است که بتوانیم قوانین بهتری را تنظیم و اجرائی نماییم.
راه اندازی ۱۱ مرکز جامع سلول های بنیادی در کشور
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول های بنیادی کشور اظهار داشت: ۱۱ مرکز جامع سلول های بنیادی در کشور راه اندازی می شود که از این تعداد، هشت مرکز در زمینه زیر پوشش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی فعالیت می نمایند و سایر مراکز هم زیر نظر پژوهشگاه رویان و وزارت علوم قرار دارند.
حمیدیه اضافه کرد: ۱۸۰ شرکت دانش بنیان هم با ایجاد زمینه ۱۰ هزار فرصت شغلی برای افراد دانش آموخته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در این عرصه فعالیت می نمایند و ایجاد مرکز جامع سلول های بنیادی مشهد هم با پیشرفت مناسبی درحال ساخت است و امیدواریم تا آخر سال جاری بطور کامل مورد بهره برداری قرار گیرد تا امکان تاثیرگذاری در پیشرفت علم سلول درمانی و ژن درمانی صورت گیرد.
او با اشاره به اینکه توسعه شرکتهای دانش بنیان در زمینه سلول های بنیادی باعث جلوگیری از فرار مغزها و همین طور زمینه بازگشت خیلی از دانش آموختگان و دانشمندان خارج از کشور شده است اظهار داشت: شورای استانی سلول های بنیادی در تمامی استانها به ریاست دانشگاه های علوم پزشکی کشور راه اندازی و باعث ایجاد هماهنگی های بیشتر میان تمامی دانشگاه ها و ایجاد زمینه تولیدات و اشتغال جوانان شده است.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول های بنیادی کشور ضمن اشاره به اینکه استان خراسان رضوی داری سرمایه های انسانی با استعدادی است که هدایت و هماهنگی میان آنها نقش موثری در توسعه اقدامات فناورانه در زمینه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی دارد اظهار نمود: هم اکنون در مشهد، پنج شرکت دانش بنیان تولید کننده محصولات پزشکی در پارک علم و فناوری فعال است که لازم است که در زمینه دانشگاه علوم پزشکی مشهد به فعالیت خود ادامه دهند.
حمیدیه با اشاره به اینکه راه اندازی کامل مرکز جامع سلول های بنیادی در مشهد زمینه گسترش فعالیت شرکت های دانش بنیان و اشتغال را هم به وجود می آورد افزود: دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ردیف دانشگاه های برتر کشور در زمینه سلول های بنیادی شمرده می شود و باتوجه به ظرفیت های موجود در این دانشگاه امکان انتقال تولیدات فناورانه و دانش این حوزه به خارج از کشور هم وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه مبحث علوم و فنون هسته ای، سلول های بنیادی و نانوفناوری همیشه مورد تاکید مقام معظم رهبری خصوصاً در پنج سال اخیر بوده است و در نشست با نخبگان و دانشمندان کشور بطور مستمر به آن تاکید دارند اظهار نمود: تمامی اسناد بالادستی و مسئولان ارشد کشور بر مبحث سلول های بنیادی تاکید جدی دارند و ستاد سلول های بنیادی هم نقش هماهنگی میان سازمان های فعال در این عرصه را دارد تا بتوان بهترین نوع خدمت را به مردم عرضه داد.
او با اشاره به اینکه در زمینه سلولهای بنیادی تلاش می شود کشورمان همراه پیشرفتهای جهان حرکت نماید اشاره کرد: پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ حوزه پزشکی باز ساختی، سلول درمانی، مهندس بافت و ژن درمانی به یکی از موضوعات مهم جهان تبدیل گردد.
احتمال قرار گرفتن ایران بعنوان یکی از کشورهای دارنده محصول در حوزه وزیکول
زمانی زیست شناسان تصور می کردند که سلول ها برای ارتباط با یکدیگر از ملکول استفاده می نمایند و ملکول ها در سلول های گیرنده قرارگرفته و پاسخ مناسب را به محیط و سلول می دهند اما در سالهای اخیر زیست شناسان متوجه شده اند سلول ها علاوه بر ملکول ها، می توانند پیام های خودرا در قالب یک سری بسته هایی ارسال نمایند که آنها را ”وزیکول های برون سلولی“ می نامند که در خارج از سلول رها می شوند و در مایع های مختلف همچون خون، اشک چشم، شیر، بزاق و ادرار و یا بافت های جامد بدن وجود دارند. بنا بر این وزیکول ها هم در تشخیص و هم در درمان وارد شده اند.
دبیرعلمی سومین سمپوزیوم بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در این خصوص اظهار داشت: وقتی در مورد سلول صحبت می نماییم درباب چیزی حرف می زنیم که زنده است و تکثیر می شود و می توان آنرا کُشت ولی وزیکول ها زنده نیستند و قابلیت تکثیر ندارند و نمی توان آنها را کُشت. بدین سبب ما نگران این نیستیم که وزیکول های برون سلولی تکثیر شوند و سرطان ایجاد کنند. به همین علت جهت استفاده از وزیکول ها ملاحظات اخلاقی کمتری نسبت به سلول در نظر گرفته می شود.
فائزه شکری اضافه کرد: زمانی که هر سلولی وارد مرحله بیماری می شود برای ارتباط برقرار کردن با محیط از وزیکول ها استفاده می نماید بدین سبب در تشخیص بیماری می توان از آنها بهره برد بعنوان مثال یک سلول سرطانی برای اینکه بخواهد جایگاه ثانویه ای برای خودش بوجود آورد اول وزیکول های برون سلولی را ارسال می کند و بنا بر این وزیکول ها امکان تشخیص سریعتر بیماریها را فراهم می کنند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان، پایداری را از دیگر مزایایی وزیکول ها برشمرد و اضافه کرد: این مساله سبب شده است تا بتوان بصورت راحت تری از وزیکول در محیط آزمایشگاه بهره برد و بنظر می رسد آسان تر بودن و انجام پذیر بودن کار با وزیکول ها سبب شده است سریع تر از آن چیزی که فکر می شود به تشخیص و درمان مبتنی بر وزیکول ها دست یافت.
شکری اضافه کرد: طی سالهای قبل باتوجه به بحث کرونا و همین طور تحریم ها برای دستگاه های مورد نیاز مشکلاتی داشتیم ولی باتوجه به سابقه خوبی که از گذشته روی این مساله وجود داشت کارهای خوبی در حوزه وزیکول ها در کشورمان انجام شد و اگر به همین روش فعالیت نماییم ممکنست جزء نخستین کشورهایی باشیم که محصولاتی دراین زمینه دارند به شرطی که قواعد بین المللی را دراین زمینه رعایت نماییم.
وی به فعالیت انجمن جهانی وزیکول ها اشاره و بیان کرد: انجمن جهانی وزیکول یکی از انجمن های فعال در دنیاست و از همه کشورها و ملیت ها در آن عضو هستند و روی تک تک مواردی که می خواهند در آن تصمیم بگیرند از تمام اعضای آن مشورت می گیرند. در این انجمن یک سری کارگروه هایی تشکیل شده است و روی مبحث های در رابطه با این وزیکول ها تحقیق می کنند و به سبب مزایای قابل استفاده از وزیکول ها بطور انفجاری همه دنیا بر روی این مساله فعالیت می نمایند و ممکنست روزانه اطلاعات جدیدی از وزیکول ها منتشر شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان با تاکید بر اینکه علم استفاده از این وزیکول ها به روز است و مقررات بین المللی خاصی در این خصوص درحال تدوین است افزود: استفاده از تجربیات دیگران در حوزه وزیکول ها سبب می شود به بیراهه نرویم و با اشتباهات کمتری مسیر را طی نماییم.
شکری با انتقاد از فروش سلول های بنیادی در بازارهای اینترنتی تصریح کرد: عدم نظارت دقیق سبب می شود تا افراد بدون مجوز مبادرت به فروش سلول و محصولات سلولی همچون وزیکول های برون سلولی کنند بطوریکه مشاهده می نماییم محصولات سلولی در آرایشگاه های ما بدون مجوز تزریق می شود.
منبع: مداربسته
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب